Vorig jaar werd ik uitgenodigd om mee te doen aan een Magical Me dag. Ik was wat sceptisch door het zweverige Magical Me maar kende de organisator die ook gewoon met haar beide benen op de grond staat. Ik deel de ontzettend goede oefening (Voice Dialogue Methode) hier zodat ook jij weer als bestuurder ipv passagier door het leven kan gaan. Dat maakt alles makkelijker.
Op deze mooie plek in 's-Heerenberg leerde ik de Voice Dialogue Methode
We beginnen met de bewustwording van je gedrag
Waarom? Hierdoor leer je jezelf beter kennen en weet je ook beter wat je wel en niet meer wilt in je leven en waar je dus aan kunt gaan werken.
Door je leven heen heb je je op een bepaalde manier aangeleerd hoe je je moet gedragen. Hoe je op situaties reageert, wat het beste voor jou werkt in een bepaalde situatie.
Dit zijn je overlevingsstrategieën. Het zijn opvattingen, lichamelijke kenmerken en gevoelens die je hebt ontwikkeld in antwoord op alles wat zich in jouw leven heeft voorgedaan. Hierdoor werd jouw identiteit en je gedragspatronen gevormd.
Keer op keer ben je erin bevestigd dat dit gedrag het beste voor jou werkt. Dit bepaalde gedrag is het antwoord geworden op jouw gevoelens en zo, omdat je het altijd zo doet, zijn het patronen geworden. Vaak zijn deze patronen door de buitenwereld gevormd.
En natuurlijk is het voor heel veel situaties heel belangrijk dat we op een bepaalde manier reageren en dat niet iedereen alleen maar zijn eigen zin doordrijft, dat zou een mooi zooitje worden. Het is belangrijk om je normen en waarden, je intrinsieke drijfveren te kennen.
En ook om je hoofdstrategie, het patroon waar je het meest op terugvalt bij spanning en stress, te onderscheiden. Het is belangrijk om te kunnen onderscheiden welke persoon als het ware in een bepaalde situatie aan het stuur zit. Welk stemmetje in jou roept het hardst wat je moet gaan doen?
De Voice Dialogue Methode
De Amerikaanse psychologen Hal en Sidra Stone hebben een effectieve methode ontwikkeld om in gesprek te gaan met je innerlijke stemmen; Voice Dialogue. Het is een methode die niet zoekt naar “wat is fout en wat moet verbeterd worden” maar naar “Wat is er”?”
Het is een herkenbare en niet-oordelende aanpak. Behalve dat is het ook een eenvoudige, maar diepgaande en vaak ook grappige manier om naar jezelf te kijken en effectiever en lichter met dingen om te gaan.
Met de Voice Dialogue methode kun je je stemmen (ook wel sub-personen) leren kennen, de onderliggende behoefte achterhalen en op die manier toewerken naar meer balans in voelen, denken en doen.
Voice Dialogue gaat over het ontdekken en begrijpen van je sub-of deelpersoonlijkheden; oftewel, je veelzijdigheid. Je gaat als het ware in dialoog met verschillenden delen van je persoonlijkheid.
Deze worden je ‘ikken’ genoemd. Door je los te maken van je ikken, kun je objectief kijken en bewust bepaalde deelpersoonlijkheden inzetten. Je ontdekt wie het voor het zeggen hebben en waarom dat zo is. Je leert onbenutte talenten te gebruiken en maakt je los van oude gewoontes en contra-productief gedrag.
Soms zijn de stemmetjes functioneel, zetten ze aan tot actie en helpen ze je doel te bereiken.
Maar vaak zijn de stemmetjes ook disfunctioneel en belemmeren ze je juist je doel te bereiken.
Heel effectief is het om juist meer te gaan luisteren naar je stemmetjes of Ikken. Ieder stemmetje kun je ook als deel zien van jouzelf met zijn eigen intentie om jou te helpen. Ook heeft ieder deel zijn eigen behoefte. Wat wil het stemmetje zeggen? Waarin wil hij jou helpen of waarvoor moet je behoed worden?
Illustratie: Spiegelpalet
De metafoor van de bus. Wie is de bestuurder van je leven?
Bij Voice Dialogue Methode wordt vaak gebruik gemaakt van de metafoor van een bus. Jij bent de chauffeur in je bus met sub-personen. Die ikken voeren in jou het hoogste woord.
Wordt de weg wat spannender? Dan is de kans groot dat enkele dominante sub-personen het stuur overnemen en daarmee wat anderen naar de achterbank verdrijven. Denk bijvoorbeeld aan een spannende situatie op je werk, waarin je vrijwel automatisch de leiding en controle pakt en minder ruimte laat voor de inbreng van anderen…
Die Ikken willen niet allemaal dezelfde kant op. Ze hebben allemaal een eigen idee over hoe jij de bus moet besturen. Zo wil de Perfectionist dat je precies volgens de regels rijdt, de Pleaser wilt dat iedereen het naar zijn zin heeft en de Pusher roep” hup, gas op die lollie en opschieten!
Als de passagiers zo nu en dan hun wensen aan jou als chauffeur zouden vertellen was het nog wel te overzien geweest, maar ze duwen je geregeld opzij en pakken het stuur over. Je hebt geen keus en sterker nog, je hebt het vaak niet eens in de gaten.
De Passagiers:
Niet al je ikken (deelpersoonlijkheden) hebben evenveel invloed. Sommigen zitten vaak vooraan en treden op de voorgrond. Ze nemen graag en vaak het stuur van je over, soms zelfs zo vaak dat jij zelf denkt dat jij dat bent.
Ga maar eens na wie er bij jou voorin de bus zit, Misschien is het de Streber of de Criticus? Andere Ikken zitten liever achterin de bus, of sommigen zelfs in de kofferbak. Ze zijn er wel maar je ziet of hoort ze niet vaak, of ze worden overschreeuwd door de andere ikken voorin de bus. Wie zit er bij jou achterin de bus? Toch niet de Dromer of de Levensgenieter, hoop ik?
Voor in de bus:
Als je opgroeit, leer je die kanten van jezelf te ontwikkelen die het beste zorgen dat je krijgt wat je nodig hebt: je persoonlijke bodyguards.
Ze zijn bedoeld om jouw Innerlijke kind te beschermen. Dat deel in jou dat als klein kind gevoelig, open en afhankelijk van anderen was. Het werden overlevingsmechanismen om je te beschermen dat je pijn oploopt. Maar nu ben je volwassen en heb je ze niet altijd meer nodig en kun je met deze methode leren ze bewuster in te zetten of even achterin de bus te parkeren waardoor een andere Ik even voorin mag zitten.
Wie zitten er bij jou voorin de bus?
Welke Ik zit er achter het stuur als je zegt: “voordat ik het wist…”
Welke Ik neemt het over als je stress hebt of moe bent?
Wat zeggen mensen over jou?
In de kofferbak:
Soms zijn je Ikken voor in de bus zo dominant aanwezig dat je denkt dat jij dat bent. Daardoor vergeet je dat je ook nog ikken in de kofferbak hebt. Voor elke Ik die aan het stuur zit, moet een tegengestelde Ik naar de kofferbak.
Dat gebeurt ook vaak als toen zij naar voren kwamen, zij gekwetst of berispt werden. Dit onderdrukken geeft vaak gevoelens van angst of veroordeling. Bovendien gebruik je maar de helft van wat je kan, als je geen contact hebt met de ikken in de kofferbak. Hoe zou het zijn als je gebruik leert maken van de kwaliteit van die Ikken?
Wie zitten er bij jou in de kofferbak?
Waar erger je je aan bij anderen?
Welke eigenschap zou je graag hebben?
Met welk soort mensen krijg jij snel ruzie?
Achter in de bus:
De ikken achterin de bus heb je niet verstoten naar de kofferbak naar je ziet ze niet veel. Dat zijn je onontwikkelde ikken. Het zijn vaak kanten van jezelf die je nog niet of niet kent.
Wie zitten er bij jou achterin de bus?
Wat vindt je eng om te doen of te zeggen?
Waar erger je je aan bij een ander en wat is zijn goede eigenschap? Hoe zit dat bij jou?
Welke eigenschap zou jij willen ontwikkelen?
Zelf aan het stuur.
Met de Voice Dialogue methode leer je al je ikken kennen, ook die achterin de bus en n de kofferbak zitten. Daardoor krijg je inzicht in je eigen gevoeligheden en leer je weer zelf aan het stuur te zijn waarbij je gebruik kunt malen van al je talenten en IKKEN. Voice Dialogue is op vele manieren toe te passen is. Je kunt hem als vorm van diepgaande reflectie toepassen, of a la minute als je merkt dat niet jij maar een van je dominante sub-personen aan het stuur zit.
Door kennis te maken met al je 'ikken', krijg je een goed beeld van wat er zich allemaal afspeelt, in je innerlijk leven. Door het (h)erkennen van de verschillende subpersonen, worden ze minder bedreigend en beoordeel je ze milder. Besef ook goed dat wij zelf de subpersonen hebben aangemaakt, dus kunnen wij ze ook veranderen.Wees geen slachtoffer van je 'ikken' maar leer ze beheersen. Door de subpersonen te ontdekken neem je als het ware steeds een masker af en kom je zodoende bij de kern. Neem de regie in handen en vanuit eigen leiderschap kun je de subpersonen aandacht geven en bijsturen. Ze moeten je dienen, niet hinderen.
Herken je ikken
De pusher
· Herken je aan een gejaagd tempo en to do lijstjes.
· Beschermt je tegen passiviteit, je talenten onbenut laten,
· Beschermt je tegen het idee waardeloos te zijn en tegen een gebrek aan zelfrespect.
· Voordelen: zorgt ervoor dat je iets in het leven bereikt, succesvol bent, waardering oogst. Hij geeft stabiliteit.
· Risico’s:
· Fysieke klachten,
· Oververmoeidheid
· Gebrek aan intimiteit
· Door taakgerichtheid niet doorhebben wat er
tussen mensen speelt, mensen voelen zich door je opgejaagd, je dendert over ze heen, ze merken dat je niet echt aandacht hebt.
Probeert je te laten luisteren door opmerkingen als: “dit kun jij best nog even afmaken”, “ga toch eens wat doen”.
Tegenpolen zijn: rust, zijn, lummelen, relaxen, niet streven, dromen
De pleaser
· herken je doordat hij zich richt op de wensen van de ander,
· geeft warmte, liefde, is aardig en dienstbaar, heeft een open en persoonlijke uitstraling, glimlacht veel.
· Pleaser beschermt je tegen disharmonie en conflicten, zal alles doen om de sfeer goed te houden.
· Probeert te voorkomen dat je wordt afgewezen en alleen komt te staan.
· Voordelen: prettig in de samenwerking, mensen vinden je aardig, je krijgt dingen voor elkaar.
· Risico voor jezelf: afhankelijkheid, anderen gaan over jouw grenzen, anderen weten niet of jouw ja ook een echte ja is.
Hij probeert je te overtuigen door schuldgevoel met opmerkingen als: ‘doe niet zo lastig”, “hoeveel moeite is dat nou”.
Tegenpolen van de Pleaser:
onafhankelijkheid,
op jezelf gericht zijn,
autonomie,
assertiviteit
De Rationele Denker
· Herken je door koele en afstandelijkheid, richt zich op feiten kennis, analyseeert, redeneert, verzamelt informatie.
· Beschermt je tegen teveel gevoel en emoties en niet weten,
· Wil voorkomen dat anderen je zwak vinden.
Voordelen: Helpt je helder en logisch na te denken, te ordenen en problemen op te lossen, zorgt voor grip op het leven.
Risico’s:
· gebrek aan intimiteit met anderen, inlevingsvermogen. Anderen ervaren je als kil.
Hoe probeert hij je te laten ‘luisteren”? Met opmerkingen als: ”Doe niet zo sentimenteel”, of: “Wat een onzin”.
Tegenpolen van de rationele denker:
Voelen, intuitief, spontaniteit, speelsheid, niet weten, impulsiviteit
De Innerlijke criticus:
· Herken je aan het permanente zelfkritiek op alle gebieden in je leven.
· Checkt of jij je houdt aan de regels van je primaire Ikken.
· Beschermt je tegen kritiek en oordelen van anderen, tegen vernedering en schaamte.
Heeft fundamentele menselijke angsten: verlaten worden, niet de moeite waard zijn.
Voordelen:
Stimuleert je om jezelf te verbeteren en te corrigeren en behoed je voor gevaar.
Risico’s:
Gebrek aan zelfvertrouwen, verlies van levensvreugde, spontaniteit, zelfondermijning.
Effect op anderen: eerst verzachten ze je zelfkritiek en daarna iis er mogelijk ergernis.
Hoe probeert hij je te laten luisteren?
Maakt je onzeker en geeft je een slecht gevoel over jezelf.
Tegenpolen: acceptatie van jezelf, compassie, mildheid, goed is goed genoeg, relativeringsvermogen.
Het innerlijke kind
· Herken je aan gevoelig, open, intuïtief, kent angst, verdriet, pijn, plezier, liefde, speels, creatief, fantasierijk. Innerlijke kind is niet ontstaan om je te beschermen maar moet juist zelf beschermd worden. Eerst doen de primaire Ikken dat.
Voordelen:
Is als geen ander in staat tot intimiteit met anderen, heeft een krachtig kompas dat waarschuwt voor gevaar, laat je stralen, brengt lol en speelsheid.
Risicos’, nadelen:
Effect op jezelf: weerloos, kwetsbaar, slachtoffer.
Effect op anderen: gaan over je moederen of maken misbruik van je openheid.
Tegenpolen van het Innerlijke Kind: geen.
Andere voorbeelden van subpersonen zijn:
Artiest | Behager | Boer | Bon Vivant | Carrièretijger |
Clown | Controleur | Criticus | Dromer | Dwaas |
Fanaat | Femme Fatale | Generaal | Hater | Heks |
Held | Huissloof | Koning | Krijger | Kwetsbare kind |
Levensgenieter | Losbol | Luiwammes | Minnaar | Moeder |
Moralist | Narcist | Neuroot | Pacifist | Playboy |
Pleaser | Pusher | Rebel | Rechter | Redder |
Saboteur | Schooljuf | Slachtoffer | Sloddervos | Superman |
Twijfelaar | Vrijbuiter | Weeskind | Zoeker | En nog vele anderen |
Dus:
Uitgangspunten van Voice Dialogue:
· De bus is een metafoor voor je persoonlijkheid
· De passagiers in de bus zijn: trekken, karaktertrekken, kenmerken, …
· Er kan niemand meer bij in de bus, er kan niemand meer uit de bus.
· Er zijn twee rollen: buschauffeur en passagier.
· Wie zit er aan het stuur van je leven? De buschauffeur rijdt met de bus: hij/zij beslist waar er gereden wordt.
· Waar er gereden wordt is je landschap, je lebensraum, je omgeving (je context), dat bepaalt ook wat je ‘tegenkomt’, wat/wie je ontmoet. In welke situaties je terecht komt.
· Je kan en mag steeds kiezen hoe je je verhoudt tot wat je tegenkomt/overkomt in het leven.
In je schrift:
Teken en maak je eigen bus: wees je bewust welke karaktertrekken je allemaal huisvest in jou bus. Wees ‘ruim’, je bent veel ‘rijker’ dan je op het eerste zicht ervaart. Wees gul en breed.
Bedenk wat jouw naasten zouden antwoorden op de vraag: als jij mij zou typeren wat zou je dan zeggen, wat valt op, wat komt regelmatig terug.
Hoe kom je in contact met je 'ikken'
· Neem je dominante karaktertrek, drijfveer of overtuiging in je gedachten
· Beschouw zonder te oordelen
· Besef dat elke subpersoon een eigen entiteit is, die geboren is om jou te dienen en te beschermen
· Doe je ogen open en schrijf je ervaringen en gevoelens op
Op dezelfde wijze kun je andere subpersonen leren kennen en die een toepasselijke naam geven
Onderzoek
· Ga eens bij jezelf na ‘Wie zit er aan het stuur van mijn leven?’ Welke passagiers zitten aan het stuur, welke niet.
· Wanneer zit een passagier aan het stuur/wanneer niet (welke situatie)
· Is er een patroon/schema in te onderkennen, nl. zijn het steeds bepaalde passagiers die wel aan het stuur zitten en anderen dan weer niet?
· In dit onderzoek ga je op een observerende wijze te werk, dwz je geeft er geen appreciatie over, geen oordeel, geen goed of afkeuring. Je registreert, je telt, je meet, ….
Het is aan jou om te kiezen of je de huidige situatie: zoals de bus nu rijdt (de omgeving), zoals hij wordt bestuurd (de buschauffeur), de diversiteit/rijkdom (aantal en verschillende passagiers die aan bod komen als chauffeur) oké vindt of opteert om te veranderen? Doe dit zonder oordeel en in alle mildheid.
Belangrijke punten
· Accepteer je dat jij de baas bent van de bus. Je bent de eigenaar van je leven, van je bus, jij bepaalt waar de bus naar toe kan/mag/moet. Jij kiest, jouw keuze is richtinggevend, het gaat dus om bewust bepalen ipv ondergaan
· Beschouw vanaf nu dat al de passagiers in jouw bus je beste vrienden zijn, accepteer dat je een bus vol vrienden hebt, daar kan je afspraken mee maken, daar is gelijkwaardigheid. Niemand in de bus is goed of slecht: elke passagier is waardevol heeft zin en betekenis, niemand is meer of minder waard.
· Spreek met jezelf af dat je vanaf nu bewust kiest om je met elke passagier in de bus te verhouden (in relatie te treden) als twee goede vrienden. Jij kiest om die verhouding, hoe jij dit in relatie brengt, te bepalen. Door je op die manier met al de passagiers in je bus te verhouden zorg je ervoor dat je o.a. uit de strijd blijft.
*Note. Deze Voice Dialogue Methode heb ik overgenomen van coach Margot Verhagen